Vanwege de positieve respons op de introductiecursus Humanisme en het enthousiasme van de deelnemers en de docent Peter de Wit, hebben wij de afgelopen vier weken een vervolgcursus gevolgd met de titel “De mens in de 21 eeuw”.

De thema’s waren: Technologie, Verbondenheid, Duurzaamheid, Wijsheid.

Bij het thema Technologie hebben we gediscussieerd over technologische grenzen en of wij in staat zijn om daarop invloed uit te oefenen. Silicon Valley is een van de belangrijkste plaatsen voor high-tech innovatie en ontwikkeling waar o.a. Apple Inc., Facebook Inc en Adobe Systems Inc gevestigd is. We waren van mening dat de huidige technologie vele voordelen heeft in ons dagelijks leven, maar er zijn ook best veel nadelen. Bijvoorbeeld Algoritmes die veel invloed hebben op wat wij te zien krijgen via internet op Facebook, Google, Instagram. We zetten er van alles op en zijn ons niet of onvoldoende bewust van de impact die dit kan hebben. Onze privacy ligt “op straat” en wat is nog waar en wat niet? Er zijn technische ontwikkelingen gaande waar wij geen enkele zeggenschap over hebben. Kortom, voldoende stof om over na te denken nu deze ontwikkeling deel uitmaakt van ons eigen leven en wij er nauwelijks invloed op uit kunnen oefenen, of toch wel?

Bij het thema Verbondenheid hebben we gediscussieerd over de voortschrijdende digitalisering en robotisering. Veel mensen zijn ontheemd en voelen zich niet meer thuis in de eigen omgeving, in de organisatie of in de samenleving als geheel. Dit wordt mede gevoed door de digitalisering en robotisering. De ontzielde samenleving is voelbaar op elk niveau, koud, kil, anoniem, de menselijke maat is verdwenen uit onze systemen maar ook uit veel organisaties. De opgave waar wij nu voor staan is het een met het ander te verbinden, met de menselijke maat als uitgangspunt op basis van vertrouwen en eenvoud en van ik naar wij. Er is nu een transitie gaande onder de naam commonsbeweging waar tientallen miljoenen mensen bij zijn aangehaakt zoals lokale gemeenschappen en burgerinitiatieven. Een heel goed voorbeeld en dichtbij huis zijn de oprichters en bewoners van de Akropolistoren.

Gedurende de transitieperiode zal er eerst chaos ontstaan doordat het oude niet meer werkt en uiteenvalt. Oude systemen die zijn vastgelopen moeten vervangen worden door nieuwe. Het nieuwe systeem is nog kwetsbaar en moet nog worden opgebouwd. Dat gaat nog jaren duren, denk hierbij aan de industriële revolutie in de 18e en 19e eeuw. Tijdens zo’n omwentelingsperiode kan een groot gevoel van onzekerheid ontstaan omdat mensen de grip op hun bestaan kwijt zijn. Niemand heeft de leiding, niemand weet waar het naar toe gaat. Uit de geschiedenis blijkt dat dit vaak een voedingsbodem is voor populisten en reactionairen.

Bij het thema duurzaamheid spraken wij over of de mens, het milieu en economie. We vroegen ons af of deze nog met elkaar in evenwicht zijn. Door de klimaatverandering is de opwarming van de aarde in rap tempo een feit en o.a. als gevolg van de uitstoot van broeikasgassen. We waren het erover eens dat we de toekomstige generaties in gevaar brengen als we de aarde blijven uitputten en wij door gaan met wegkijken. In de discussie die hierover volgde was iedereen van mening dat we heel snel iets moeten doen om duurzamer te leven. Dit kan op microniveau door afval te scheiden, letten op wat je koopt, apparaten delen, douchetijd inkorten, groene energie gebruiken, lichten uitdoen enz. Stemmen op de partij(en) die zich inzetten voor het klimaat. Velen van ons doen dit al. Op macroniveau moet de politiek zich wereldwijd blijven inzetten om het ecologisch evenwicht op aarde te herstellen. Lang levende wetlands en gezonde bossen zijn voorbeelden van duurzame biologische systemen. Mogen bomen genieten vroeg een deelnemer zich af. Een relevante vraag, te veel bomen worden gekapt voor economische doeleinden.

Op onze laatste cursusavond hebben wij gesproken over Verbondenheid en Wijsheid. Wat is wijsheid en wat vind je zelf wat wijsheid is. Interessante vragen met veelzeggende en uiteenlopende antwoorden van de deelnemers. Een andere interessante vraag is “hoe kunnen wij zelf een bijdrage leveren aan het herstel van onze planeet” waarin technologie, duurzaamheid, verbondenheid en wijsheid belangrijke en actuele thema’s zijn. Wacht je passief af of kom je in actie en als je in actie komt hoe doe je dat dan. Om van een ik- samenleving naar een wij-samenleving te komen is het van belang om ons te realiseren dat de grootste kracht van de mensheid samenwerken is en de basis voor verbondenheid.

Tot slot: het zijn grote en actuele thema’s die we behandeld hebben, die niet in vier cursusavonden volledig uitgediept kunnen worden. Er is een tipje van de sluier opgelicht die ons verder helpt om na te denken over deze thema’s en ons hiervan meer bewust te laten zijn. Om de behandelde stof in de praktijk te brengen zijn er deelnemers die het de moeite waard vinden om te onderzoeken hoe we deze thema’s willen en/of kunnen inzetten in de Akropolistoren met als uitdaging, “hoe kunnen wij verbonden zijn met elkaar in vrijheid”. Dit kunnen we zelf oppakken of met behulp van Peter.

Met veel dank aan de organisatoren Gabrielle Bruhn en Cees de Voogd, docent Peter de Wit en alle deelnemers.

Mary

Bij dit verslag is ook gebruik gemaakt van de reader Mens zijn in de 21e eeuw.